Post
by ARCHILI » 20 იან 2009, 23:32
ყველაზე მთავარი, რაც „დიდი ათეულის“ ბოლო გადაცემაში გამოჩნდა, ის არის, რომ პირველ არხზე თავისუფლების ღრმა დეფიციტია.
ია ანთაძე
პირველი არხი განწყობისთვის – რომლის მსოფლხედვით, ცხოვრება მშვენიერია, რომელშიც სამოთხის ვაშლები ხარობენ და რომლის კაბარეშიც ხუთი ვარსკვლავი ერთდროულად ბრწყინავს – დიდ ხათაბალაში გაეხვა. ერთ–ერთი ყველაზე პოპულარული მედიაპროექტი – „საქართველოს დიდი ათეული“ – არხის ხელმძღვანელებმა ლამის პირდაპირ ეთერში დახურეს. ამ არაპოპულარული გადაწყვეტილების ინიციატორად აგრეთვე პირდაპირ ეთერში დასახელდა საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქი ილია მეორე, რომელმაც სამეურვეო საბჭოს წევრებს ურჩია, პროექტიდან ქართველი წმინდანების სახელები ამოეღოთ. საბჭოს წევრებმა საზოგადოებას განუცხადეს, ჩვენ კი მოგვწონს პროექტი, მაგრამ პატრიარქთან შეხვედრის შემდეგ არჩევანი აღარ დაგვრჩა და „დიდი ათეული“ უნდა დავხუროთო.
საზოგადოების ერთ ნაწილში გადაწყვეტილებამ, რომ შესაძლოა, პროექტი დაიხუროს, გულწრფელი წყენა გამოიწვია, მეორე ნაწილში კი – რისხვა სიტყვის თავისუფლების და სარედაქციო დამოუკიდებლობის შელახვის გამო. ძალიან ცოტა ადამიანი მიიჩნევს, რომ პროექტის დახურვა სწორი გადაწყვეტილება იქნება.
თუმცა, სადავო არ არის, რომ საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქს, ისევე, როგორც ნებისმიერ მოქალაქეს, უფლება ჰქონდა, საკუთარი აზრი გამოეთქვა ამ გადაცემის შესახებ. ისიც ცხადია, რომ მისმა მოსაზრებამ განსაკუთრებული არჩევანის წინაშე დააყენა სამეურვეო საბჭო. საბჭომ კი არჩევანი სასწრაფოდ თავიდან მოიშორა, კაპიტულაცია გამოაცხადა და თან დაიჩივლა, არჩევანის გარეშე დაგვტოვესო. ამ ფაქტმა კიდევ ერთხელ დაადასტურა, რომ საბჭოს არ გააჩნია უნარი, დამოუკიდებლად მიიღოს გადაწყვეტილებები, აიღოს პასუხისმგებლობა საკუთარ რეკომენდაციებზე და გაცნობიერებული პოზიციით წარსდგეს საპატრიარქოს, მაუწყებლის ხელმძღვანელობის თუ საზოგადოების წინაშე.
ყველაზე მთავარი, რაც „დიდი ათეულის“ ბოლო გადაცემაში გამოჩნდა, ის არის, რომ პირველ არხზე თავისუფლების ღრმა დეფიციტია. საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქის საყოველთაოდ აღიარებული ავტორიტეტი ჯერ კიდევ არ გულისმობს, რომ მისი თითოეული სიტყვა საზოგადოებამ საკუთარ თავზე ზეწოლად უნდა აღიქვას. მაშ, რატომ მიიღეს პოპულარული გადაცემის დახურვის გადაწყვეტილება ასე ერთბაშად? საქმე ისაა, რომ „დიდი ათეულის“ მსვლელობისას პირდაპირ ეთერში წარმოჩენილ კონფლიქტს, სინამდვილეში, გაცილებით ღრმა შინაარსი აქვს. საპატრიარქოსა და ხელისუფლებას შორის, კარგა ხანია, ჩუმი ჭიდილია. ხელისუფლებას, როგორც ჩანს, აფრთხობს ეკლესიის მრევლი, რომელიც ერთადერთი ანგარიშგასაწევი ორგანიზებული ძალაა ქართულ საზოგადოებაში. საპატრიარქოს კი, როგორც ჩანს, აფრთხობს მოარული ხმები ხელისუფლების ჩუმი გეგმების შესახებ, რომლებიც ეკლესიის საქმეებში ჩარევას გულისხმობს.
ის ფაქტი, თუ როგორი „სიამტკბილობაა“ საპატრიარქოსა და ხელისუფლებას შორის, სრულიად მოულოდნელად გამჟღავნდა გასული წლის 25 დეკემბერს, პატრიარქის აღსაყდრების დღეს. სწორედ ამ დღეს, ერთ–ერთმა ეპისკოპოსმა, მისასალმებელ სიტყვაში, თავად კათოლიკოს–პატრიარქისა და პრეზიდენტის თანდასწრებით ბრძანა: „აგვისტოს შემაშფოთებელი თვის შემდეგ, როდესაც საქართველოს ჩამოაგლიჯეს ნაწილები... ჩვენში დაისადგურა ერთგვარმა უიმედობამ. მაგრამ სულმნათი აკაკი ბრძანებს: გმირს წინა უძღვის ყოველთვის უძლური წინამორბედი. თქვენი ლოცვით გვაქვს მოლოდინი საქართველოს მომავალი დიდებისა“. ეს სიტყვები 25 დეკემბერს „კურიერმა“ გადასცა ჯერ ექვს საათზე, შემდეგ კი – ცხრაზე.
დღეს რეალობა ამგვარია, რომ საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქის პირველი რჩევისთანავე, ხელისუფლების მიერ სრულად კონტროლირებად ტელევიზიაში ყველაზე რეიტინგული გადაცემა იხურება. გასაკვირი სულაც არ არის, რომ ამით ხელისუფლების ზოგიერთ – განსაკუთრებით პატივმოყვარე – წარმომადგენელს ღირსების გრძნობა ელახება. სავარაუდოდ, სწორედ მათი კარნახით შეჩერდა ფაქტობრივად მიღებული გადაწყვეტილება გადაცემის დახურვის შესახებ. გამოცხადდა, რომ „დიდი ათეულის“ ბედი ორ დღეში გაირკვევა.
იმ შემთხვევაში, თუ ასეთი ხმაურის შემდეგ გადაცემა მაინც დაიხურება, ხელისუფლება თავს დაზარალებულად იგრძნობს. იმ შემთხვევაში, თუ გადაცემას არ დახურავენ, ალბათ, საქართველოს კათოლიკოს–პატრიარქს დარჩება წყენა. დღეს ორივე მხარე, სავარაუდოდ, სამომავლო ნაბიჯებზე ფიქრობს და საკუთარ ძალებს წონის. რაც შეეხება სიტყვის თავისუფლებას, ის პირველ არხზე არ არის და არც არასოდეს ყოფილა. ამ არხის ცხოვრების წესია კომფორტი და ურისკო ყოფა სწორედ სიტყვის თავისუფლების დათმობის ხარჯზე. ამიტომ, „დიდი ათეული“ დაიხურება თუ არსებობას რაიმე ფორმით გააგრძელებს, საპატრიარქოს პოზიცია გაიმარჯვებს თუ ხელისუფლების, ამ აურზაურის მიუხედავად, პირველი არხის სალხინეთში ცხოვრება ძველებურად მშვენიერი დარჩება.
სტატია გამოქვეყნებულია „რადიო თავისუფლების“ ეთერით.