ქვათა ღაღადი ანუ რაზე საუბრობენ ლაპიდარული წარწერები.

burdiani · Post by **burdiani** » 07 დეკ 2009, 22:30

masai11 wrote:ეს კიდევ კუმურდოში გადავიღეთ. მოგეხსენებათ ირგვლივ იქაც სულ სომხური მოსახლეობაა. დარწმუნებული არიან რომ ეს ძეგლიც სომხურია.
აი ეს სომხური ჯვარი იქ დევს, საკურთხეველში, თუმცა (ჩემი აზრით) ძალინ არაბინებრივიდ.... ფაქტიურად მიტყეპებულია.

ეს კი წარწერები ტაძარზე.

ესეც

ჩემი აზრით წარწერების ნაწილი გაცილებით ახალია, ნაწილი კი ძველი.
თქვენც იგივე შთაბეჭდილება გრჩებათ?

სომხები ჯავახეთში XIX საუკუნის დასაწყისში გამოჩნდნენ რუსეთ თურქეთის ომის დროს როდესაც ადრიანაპოლის ზავის შემდეგ სამცხე ჯავახეთი რუსეთს დარჩა

ივანე ჯავახიშვილი-საქართველოს საზღვრები:

Â§ 5. რუსეთის მიერ სამცხე-ჯავახეთის შემოერთება და მისი შედეგი. სომეხთა გადმოსასლება ამ კუთხეში.

როდესაც რუსეთმა საქართველო შემოიერთა, მესხეთი, ანუ ახალციხის საფაშო, ოსმალეთს შერჩა და მხოლოდ 1828 წ.-ს დაპყრობილ იქნა ამ საფაშოს ერთი ნაწილი, ანდრიანოპოლის ზავით რუსეთმა შემოიერთა 24-თიგან მხოლოდ 10 სანჯაყი. ქობლიანისა, ოძრხისა. (აბასთუმანისა), ახალციხისა, აწყვერისა, ასპინძისა, ხერთვისისა, ახალქალაქის, ჯარაქისა, ფოცხოვისა და პალაკაციოსი (ჩალდირისა) რაც ძველსა სამცხეს, ჯავახეთს, პალაკაციოს და ერუშეთს უდრის. ეს მხარე რუსთა მიერ შემდეგში ახალციხისა და ახალქალაქის მაზრად და ფოცხოვის უბნად იყო წოდებული.

რუსეთ-ოსმალეთის 1877-78 წ. ომის შემდგომ მესხეთის მეორე ნაწილიც იყო შემოერთებული, სახელდობრ აჭარა-ქობულეთი, შავშეთი, კლარჯეთი, კოლა-არტაანი და ტაოს ჩრდილოეთი ნაწილი, ოლთისი, აქეთგან სამი პირველი თემი, ანუ სანჯაყი ბათუმის ოლქად იქმნა წოდებული, ხოლო ერუშეთი, არტაანი და ოლთისი რუსეთის მთავრობამ ყარსის ოლქის სამზღვრებში მოაქცია, თუმცა ერუშეთი (=ფოცხოვის უბანს) ყარსის მხარეს 7-8 თვის განმავლობაში მოწყვეტილია და ფოცხოვის უბნის ბოქაული ამის გამო იძულებულია ახალციხეში იცხოვროს.

მთელ ამ კუთხეში, განსაკუთრებით ქართველი მაჰმადიანები ცხოვრობდენ (Ð˜Ð²Ð°Ð½ÐµÐ½ÐºÐ¾. Ð˜ÑÑ‚Ð¾Ñ€Ð¸Ñ Ð³Ñ€Ð°Ð¶Ð´Ð°Ð½ÑÐºÐ°Ð³Ð¾ ÑƒÐ¿Ñ€Ð°Ð², Ð½Ð° ÐšÐ°Ð²ÐºÐ°Ð·Ðµ. 265, 260). რუსეთის აქ შესვლას 1828 წელს ამ მკვიდრ ქართველ მცხოვრებთა აყრა მოჰყვა შედეგად, მეტადრე ჯავახეთითგან (=ეხლანდელს ახალქალაქის მაზრას) და უფრო ნაკლებ სამცხითგანაც (=ახალციხის მაზრა). რუსებმა რომ ახალციხე აიღეს, კავკასიის მაშინდელს მთავარმართებელს ქართველი თავადაზნაურები წარუდგენ და საქართველოს მეფე და წყალობის წიგნები მიუტანეს, რომლებითაც სამცხე-ჯავახეთში მათი მფლობელობითი უფლება მტკიცდებოდა, და იმ საბუთების ძალით თავიანთ უფლების აღდგენას თხოულობდენ. მაგრამ პასკევიჩს არამც თუ ეს თხოვნა არ შეუწყნარებია, პირიქით განრისხდა კიდეც (ÐÐšÐÐ“Ðš VIII 291 და Ð˜Ð²Ð°Ð½ÐµÐ½ÐºÐ¾. op. cit. 199) ამავ დროს ოსმალეთითგან, ყარსსა და არზუმის საფაშოებითგან იქაური სომხობა გამორბოდა და საქართველოში თავშესაფრს ეძებდა. რუსეთის მთავრობამ მათ მფარველობა გაუწია: თითოს 25 მან. დახმარება აღმოუჩინა და 6 წლის განმავლობაში სახელმწიფო გადსახადისგან გაათავისუფლა. ამის წყალობით 90 000 მეტი სომეხი ლტოლვილი მოაწყდა. მათ დასასახლებლად საახალშენო კომიტეტი იყო დაარსებული და ზემო მოყვანილი რიცხვითგან 30 000-მდე სომეხი დასახლებულ იქმნა ახალციხისა და განსაკუთრებით ახალქალაქის მაზრებში (Ð˜Ð²Ð°Ð½ÐµÐ½ÐºÐ¾ op. cit. 265 â€” 266).

ამ გარემოებათა წყალობით ახალციხე-ახალქალაქის მაზრების მოსახლეობის სურათი არსებითად შეიცვალა. წინათ აქ შედარებით მჭიდრო მოსახლეობა იყო, 1832 წ. აღწერამ კი დაამტკიცა, რომ ამ მთელს ახლად შემოერთებულ ქვეყანაში 50 000 ორთავე სქესის მცხოვრებიც კი აღარ იყო. უწინ. მაგ. 1828 წ. ამოდენი ხალხი მარტო ქ. ახალციხეში ითვლებოდა. ეროვნული შემადგენლობის მხრივაც მდგომარეობა ჯავახეთში ანუ ახალქალაქის მაზრაში ძირ-ფესეიანად შეიცვალა. თუ წინათ აქ მხოლოდ ქართველობა ცხოვრობდა, 1832 tსლს. ქართველთა მანგიერ უმრავლესობას უკვე სომხები შეადგენდენ და ქართველ მაჰმადიანებს რიცხვით მხოლოდ მეორე ადგილი-ღა ეიჭრათ (Ð˜Ð²Ð°Ð½ÐµÐ½ÐºÐ¾ op. cit. 267).

ასე შემთხვევით და ამ გზით გაჩნდენ სომხები ჯავახეთში, ქართული კულტურის ამ ძველის ძველს კერაში.

ასე რომ X საუკუნის ძეგლი კუმურდო ვერანაირად ვერ იქნება სომხური, მაგრამ ჰუჯაბის არ იყოს ძაღლისა და ქარავანის ვარიანტია

qvevri · Post by **qvevri** » 07 დეკ 2009, 22:32

burdiani
ჯავახიშვილის მეთორმეტე ტომის მასალები ხომ არ მოგეპოვებათ შემთხვევით?

qvevri · Post by **qvevri** » 07 დეკ 2009, 22:34

აქ წარწერა არ არის, მაგრამ ეს ბარელიეფი იმაზე ღაღადებს, რომ ამ სახლში(გორის რაიონი სოფელი სკრა) მჭედელი ცხოვრობდა.

burdiani · Post by **burdiani** » 07 დეკ 2009, 22:42

qvevri wrote:burdiani
ჯავახიშვილის მეთორმეტე ტომის მასალები ხომ არ მოგეპოვებათ შემთხვევით?

არა სამწუხაროდ:(

ისე კი იმედია იყენებს ხალხი ამ რესურსებს ძალიან ბევრი კარგი რაღაცის ნახვა შეიძლება აქ

http://www.nplg.gov.ge/frames.php?url=/dlibrary
http://www.amsi.ge/istoria/

Nephros · Post by **Nephros** » 07 დეკ 2009, 22:49

qvevri
არ ვიცი რად გინდათ XII ტომის მასალები, ჯავახშვილის "ქართველი ერის ისტორიის II ტომში კი კუმურდოზე წერია: "საეპისკოპოსო საჯდომი დიდებულის საყდრითურთ" (1984, გვ. 54).

ტაძრის ისტორია აისახა მის წარწერებში, სავარაუდოდ 18 წარწერაა სულ.

ჰო, ეს წარწერებიც კუმურდოს დიდებული ტაძრიდან თქვენ (სამწუხარდ არა ყველა):

"შეწევნითა ღმრთისაითა, იოვანე ეპისკოპოსმან დადვა საძირკველი ამისა ეკლესიისაი, ხელითა ჩემ ცოდვილისა საკოცრისაითა".

"წმიდაო ეკლესიაო, შენნი მუშაკნი და ყოველნი მაშენებელნი შენნი დღესა მას საშჯელისასა დაიფარენ და შეიწყალენ."

qvevri · Post by **qvevri** » 08 დეკ 2009, 09:51

Nephros
მეთორმეტე ტომში (რომელიც არ დაბეჭდეს გასაგები მიზეზები გამო) განხილულია საქართველოს საზღვრები და სომხების "დიდი ღვაწლი საქართველოს კეთილდღეობისათვის". ეს მასალები არსებობს, მაგრამ არ ვიცი როგორ მოვიხელთო.
მადლობა წარწერებისათვის. თუ წარწერის სურათები მოგეძებნებათ მთლად უკეთესი, ბარემ ერთად დავდებდით სურათიან-წარწერიანად.

burdiani · Post by **burdiani** » 08 დეკ 2009, 09:58

qvevri wrote:Nephros
მეთორმეტე ტომში (რომელიც არ დაბეჭდეს გასაგები მიზეზები გამო) განხილულია საქართველოს საზღვრები და სომხების "დიდი ღვაწლი საქართველოს კეთილდღეობისათვის". ეს მასალები არსებობს, მაგრამ არ ვიცი როგორ მოვიხელთო.
მადლობა წარწერებისათვის. თუ წარწერის სურათები მოგეძებნებათ მთლად უკეთესი, ბარემ ერთად დავდებდით სურათიან-წარწერიანად.

რა ლინკებიც დავდე მანდააა რამდენად სრულია არ ვიცი მაგრამ ჯავახიშვილის ნამუშევრებიდან ესენია:

ივანე ჯავახიშვილის ცხოვრება და მეცნიერული ღვაწლი

აღმოსავლეთის ხალხთა ისტორია და საქართველოს და სომხეთის ისტორიის მონაცემები
ლექცია, წაკითხული პეტერბურგის უნივერსიტეტში 1902 წელს

საქართველოს საზღვრები
1919 წლის კონსტანტინეპოლის კონფერენციისათვის დაწერილი გამოკვლევა

რუსეთ-საქართველოს ურთიერთობა

Ð˜ÑÑ‚Ð¾Ñ€Ð¸Ñ Ñ†ÐµÑ€ÐºÐ¾Ð²Ð½Ð¾Ð³Ð¾ Ñ€Ð°Ð·Ñ€Ñ‹Ð²Ð° Ð¼ÐµÐ¶Ð´Ñƒ Ð“Ñ€ÑƒÐ·Ð¸ÐµÐ¹ Ð¸ ÐÑ€Ð¼ÐµÐ½Ð¸ÐµÐ¹ Ð² Ð½Ð°Ñ‡Ð°Ð»Ðµ VII Ð².
1908 წელს რუსეთის Â«Ð˜Ð·Ð²ÐµÑÑ‚Ð¸Ñ ÐÐºÐ°Ð´ÐµÐ¼Ð¸Ð¸ ÐÐ°ÑƒÐºÂ»-ში ამ კონფლიქტის პირველწყაროების შესწავლაზე დაფუძნებული გამოკვლევა (Â«Ð˜Ð·Ð²ÐµÑÑ‚Ð¸Ñ ÐÐºÐ°Ð´ÐµÐ¼Ð¸Ð¸ ÐÐ°ÑƒÐºÂ». 1908 Ð³., ÑÑ‚Ñ€. 433 â€“ 446, 511 â€“ 536).

ქართველი ერის ისტორია, ტ. 1

ქართველი ერის ისტორია, ტ.2

ქართველი ერის ისტორია, ტ.3

ქართველი ერის ისტორია, ტ. 4

http://www.amsi.ge/istoria/ij/

qvevri · Post by **qvevri** » 08 დეკ 2009, 10:03

burdiani
უდიდესი მადლობა. ეს ბმულები ძალიან საინტერესოა და მიუხედავად იმისა, რომ მათი წიგნიერი ვერსიები მაქვს ეს ელ-ვერსიები ერთობ გამოსადეგი რამაა. მადლობთ.

qvevri · Post by **qvevri** » 10 დეკ 2009, 14:56

ისა და ....

qvevri · Post by **qvevri** » 10 დეკ 2009, 20:53

დავბრუნდი ზემო იმერეთიდან, ჩამოვიტანე ბევრი საინტერესო სურათი.
ზემო საქარას ტაძარი და მისი საინტერესო წარწერა, რომელიც ამბობს:
უფალო იესო ქრისტე შეგვიწყალენ ჩვენ ცოდვილნი(მერე ვეღარ ამოვიკითხეთ...)

qvevri · Post by **qvevri** » 10 დეკ 2009, 20:58

მოხისის ორი ძალზედ საინტერესო ტაძარი. მარცხენა ტაძარის(შეიძლება ნათლისსმცემელი იყოს, აი მარჯვენა კი ღვთისმშობლისაა) წარწერა, რომელიც უკვე ძალიან დაზიანებუილია

qvevri · Post by **qvevri** » 10 დეკ 2009, 21:07

ეს კი ქორეთის ტაძარი, რომელიც მეათე საუკუნეშია აგებული და რომელიც დახუძლულია აუარება საინტერესო წარწერერბით(ასევე ფრესკებით.)

qvevri · Post by **qvevri** » 03 იან 2010, 22:00

ნეტა ეს ლაპიდარული წარწერა რაზე ღაღადებს?

lama · Post by **lama** » 04 იან 2010, 13:50

qvevri
გიორგი ბარისაშვილის მარანიო

და შენ იცნობ გიორგის?

qvevri · Post by **qvevri** » 04 იან 2010, 14:02

lama wrote:qvevri
გიორგი ბარისაშვილის მარანიო

და შენ იცნობ გიორგის?

რომელია ეგა

ახალი წერილი	ახალი წერილი არაა	ანონსი
ახალი წერილი [ ცხარე ]	ახალი წერილი არაა [ ცხარე ]	თვალშისაცემი
ახალი წერილი [ დაკეტილია ]	ახალი წერილი არაა [ დაკეტილია ]

FORUM_PERMISSIONS