გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
Moderators: Druides, ilia, Druides, ilia, Druides, ilia, Druides, ilia
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
მაგრამ ყველაზე კარგი რამ წინ მელოდა. გზაში ერთი ადგილი დავინახე შემოღობილი, სადაც ძალიან დიდი მუხები იდგა. არავითარი ნანგრევები არ ჩანდა ახლო მახლო, მაგრამ რატომღაც გულმა მიკარნახა, რომ ამ ადგილას ნატაძრალი უნდა ყოფილიყო. ბეადთ სამი ქართველი ბავშვი გამოვიდა ჩვენს დანახვაზე და მათ გამოველაპარაკე, რომლებმაც მითხრეს, რომ ამ ადგილს ნატაძრალს ვეძახითო, მერე ერთი ქვაც მანახეს მუხის ფერვებში ჩარჩენილი, რომელზეც თურმე სანთლებს ანთებენ ხოლმე. ვისაც ველაპარაკე თურმე გიორგი რქმევია. აგერ ისიც, ნახეთ რა ვაჟკაცი ეზრდება საქართველოს.
ჰერი გიორგი.
და მისი ჰერი ძმაკაცები
ჰერი გიორგი.
და მისი ჰერი ძმაკაცები
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
დილით თამარის ხიდიც მოვინახულეთ
მდინარე კახისწყალი ადიდებული იყო.
აქვე იეტმა ვარდანაულმა საერთო სურათი გადაგვიღო
წამოვედით და ჩემი თხოვნით, რომლითაც მძღოლს მივმართეთ მოვინახულეთ ყოვლადწმინდა სამების ბაზილიკა, რომელიც კახშია(მგონი)
რის შემდეგაც გავემართეთ ქურმუხში
დავემშვიდობეთ ქურმუხს და წამოვედით უკანა გზაზე სადაც ვნახეთ ასევე ერთი ტაძარიც, რომელიც სოფელ "ინგილო ქოთოგლოშია".
ამავე ტაძრის ეზოში ქართული ბაღია.
ესეც ასერთო სურათი ამავე ტაძრის ეზოში
მდინარე კახისწყალი ადიდებული იყო.
აქვე იეტმა ვარდანაულმა საერთო სურათი გადაგვიღო
წამოვედით და ჩემი თხოვნით, რომლითაც მძღოლს მივმართეთ მოვინახულეთ ყოვლადწმინდა სამების ბაზილიკა, რომელიც კახშია(მგონი)
რის შემდეგაც გავემართეთ ქურმუხში
დავემშვიდობეთ ქურმუხს და წამოვედით უკანა გზაზე სადაც ვნახეთ ასევე ერთი ტაძარიც, რომელიც სოფელ "ინგილო ქოთოგლოშია".
ამავე ტაძრის ეზოში ქართული ბაღია.
ესეც ასერთო სურათი ამავე ტაძრის ეზოში
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
ეხლა კი ის მცირედი რომელი მიზიზითაც მე გადავწყვიტე ხელმეორედ წავსულიყავი ჰერეთში.
ამ ტერიტორიის დაკარგვის შემდეგ ჰერეთში მეღვინეობა აიკრძალა და თავისთავად ცხადია ამ დარგმა გარკვეულწილად დეგრადირება დაიწყო. იკრძალებოდა ღვინის დაყენება, ქვევრების წარმოება, ვაზის მოვლა-მოყვანა, მევენახეობა-მეღვინეობის ინვენტარის ქონა სახლში, მარნის მოწყობა და საერთოდ ქართველობა, მაგრამ:
მექვევრეობა გარკვეულ წილად საინგილოშიც ყოფილა განვითარებული, (იგულისხმება ამ ტერიტორიის გასხვისების შემდგომი პერიოდი). ისტორიულ ჰერეთში გავრცელებული მექვევრეობისა და ზოგადად მეთუნეობის შესახებ საინტერესო ცნობებს ვხვდებით მასალებში – `საქართველოს შინამრეწველობისა და ხელოსნობის ისტორიისათვის~. სადაც ვკითხულობთ:
“ქვევრები ბევრია ხმარებაში საქრისტიანო საინგილოში, ხოლო მუსულმანობაში კი პატარა ქოცოებიღა აქვთ შერჩენილი იშვიათად. დანარჩენი მოლებისგან შერცხვენილებს, მიწაში დაემარხათ. მიწის თხრის დროს ძალიან ხშირად ჩნდება ქვევრები ყოფილი ნუხის მაზრაშიც კი. აქ ზოგიერთმა იცის კიდევ ადგილი, სად არის დამარხული ქვევრი. ის ქვევრები, რომლებიც ამჟამად აქვთ შერჩენილი, უკეთებინებიათ იმერელი ქართველებისათვის. ვინც გაბედული ვაჟკაცი იყო და არ უნდოდა ქართველობა დაეკარგა, იმას მიჰყავდა ქართველი მექვევრე თავის სახლში და მისი დახმარებით აკეთებდა თავის ეზოში ჭურს. შეშას უმზადებდა, ქვევრისთვის ყვითელი მიწა მოჰქონდა დიდი საყდრის ანუ ქურმუხის საყდრის მთიდან და მექვევრე აკეთებდა ქოცოებსა და სხვადასხვა სიდიდის ქვევრებს. თურმე არც ისე ადვილი ყოფილა სახლში მექვევრის შენახვა-დამალვა, რადგან ამისთვის მოსახლეობა სულთანისაგან ისჯებოდა და იდევნებოდა. ყოფილა სიკვდილით სდასჯის შემთხვევაც. თავად ინგილოებმა არ იციან ქვევრების კეთება და ამიტომაც ქვევრები საინგილოში მუდამ მოწვეული ოსტატის ხელით ყოფილა დამზადებული”. გარდა ქვევრებისა, საინგილოში ამზადებდნენ ასევე: კოჭობს, ქოთანს, ორყურას, დოფას, დოქს, ჰარაწის (ძველებურად ხელადა), დოლიჩას, კიწიპას, კუჭულას, ჩაფს, გოზაურს, ზარფუშს და სხვ.
ეს გახლავთ ამონარიდი ჩემი ახალი წიგნიდან "ქართული ქვევრები", რომელიც ახლო მომავალში გამოვა.
მოკლედ მე მივაკვლიე ძველი მარნის ნაშთებს, ქვევრებს, საწნახელს და სხვ. სამწუხაროდ იმის საშუალება არ მომეცა, რომ ეს საკითხი ძირეულად შემესწავლა, მაგრამ სამაგიეროდ სამომავლოდ ვაპირებ ამ საქმის განხორციელებას.
აი ეს გახლავთ ერთ ერთი მარანი და საწნახელი ("ნავი")
ჩასავალი ქვევრი, რომლის სავარაუდო მოცულობაა ერთი ტონა.
ჰოი საოცრებავ.... ერთერთი ქვევრი ცოცხით გადავასუფთავე და მასზედ დამღაც კი აღმოვაჩინე. ასეთი დამღები ძირითადად კახეთში გვხვდება.
ამ ტერიტორიის დაკარგვის შემდეგ ჰერეთში მეღვინეობა აიკრძალა და თავისთავად ცხადია ამ დარგმა გარკვეულწილად დეგრადირება დაიწყო. იკრძალებოდა ღვინის დაყენება, ქვევრების წარმოება, ვაზის მოვლა-მოყვანა, მევენახეობა-მეღვინეობის ინვენტარის ქონა სახლში, მარნის მოწყობა და საერთოდ ქართველობა, მაგრამ:
მექვევრეობა გარკვეულ წილად საინგილოშიც ყოფილა განვითარებული, (იგულისხმება ამ ტერიტორიის გასხვისების შემდგომი პერიოდი). ისტორიულ ჰერეთში გავრცელებული მექვევრეობისა და ზოგადად მეთუნეობის შესახებ საინტერესო ცნობებს ვხვდებით მასალებში – `საქართველოს შინამრეწველობისა და ხელოსნობის ისტორიისათვის~. სადაც ვკითხულობთ:
“ქვევრები ბევრია ხმარებაში საქრისტიანო საინგილოში, ხოლო მუსულმანობაში კი პატარა ქოცოებიღა აქვთ შერჩენილი იშვიათად. დანარჩენი მოლებისგან შერცხვენილებს, მიწაში დაემარხათ. მიწის თხრის დროს ძალიან ხშირად ჩნდება ქვევრები ყოფილი ნუხის მაზრაშიც კი. აქ ზოგიერთმა იცის კიდევ ადგილი, სად არის დამარხული ქვევრი. ის ქვევრები, რომლებიც ამჟამად აქვთ შერჩენილი, უკეთებინებიათ იმერელი ქართველებისათვის. ვინც გაბედული ვაჟკაცი იყო და არ უნდოდა ქართველობა დაეკარგა, იმას მიჰყავდა ქართველი მექვევრე თავის სახლში და მისი დახმარებით აკეთებდა თავის ეზოში ჭურს. შეშას უმზადებდა, ქვევრისთვის ყვითელი მიწა მოჰქონდა დიდი საყდრის ანუ ქურმუხის საყდრის მთიდან და მექვევრე აკეთებდა ქოცოებსა და სხვადასხვა სიდიდის ქვევრებს. თურმე არც ისე ადვილი ყოფილა სახლში მექვევრის შენახვა-დამალვა, რადგან ამისთვის მოსახლეობა სულთანისაგან ისჯებოდა და იდევნებოდა. ყოფილა სიკვდილით სდასჯის შემთხვევაც. თავად ინგილოებმა არ იციან ქვევრების კეთება და ამიტომაც ქვევრები საინგილოში მუდამ მოწვეული ოსტატის ხელით ყოფილა დამზადებული”. გარდა ქვევრებისა, საინგილოში ამზადებდნენ ასევე: კოჭობს, ქოთანს, ორყურას, დოფას, დოქს, ჰარაწის (ძველებურად ხელადა), დოლიჩას, კიწიპას, კუჭულას, ჩაფს, გოზაურს, ზარფუშს და სხვ.
ეს გახლავთ ამონარიდი ჩემი ახალი წიგნიდან "ქართული ქვევრები", რომელიც ახლო მომავალში გამოვა.
მოკლედ მე მივაკვლიე ძველი მარნის ნაშთებს, ქვევრებს, საწნახელს და სხვ. სამწუხაროდ იმის საშუალება არ მომეცა, რომ ეს საკითხი ძირეულად შემესწავლა, მაგრამ სამაგიეროდ სამომავლოდ ვაპირებ ამ საქმის განხორციელებას.
აი ეს გახლავთ ერთ ერთი მარანი და საწნახელი ("ნავი")
ჩასავალი ქვევრი, რომლის სავარაუდო მოცულობაა ერთი ტონა.
ჰოი საოცრებავ.... ერთერთი ქვევრი ცოცხით გადავასუფთავე და მასზედ დამღაც კი აღმოვაჩინე. ასეთი დამღები ძირითადად კახეთში გვხვდება.
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
ასევე მაინტერესებდა იქაური მჭედლობის საკითხიც. მართალია თითქმის ვერაფერი გავიგე, მაგრამ ვნახე ერთი ქართული ნაჭედი სასხლავი და გავიგე ისიც, რომ კახში ყოფილა ერთი მჭედელი ქართველი კაცი, რომელიც ამ საქმითაა ამჟამადაც დაკავებულიო...
ესეც ახლოდან დამღები.
ესეც ახლოდან დამღები.
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
ამგვარად ვასრულებ ჩემს თემას და ვიმედოვნებ, რომ როდესმე ჩვენ კვლავ ვიქნებით ერთიანი, დიდი და ძლიერი ქვეყანა დღევანდელისაგან განსხვავებით.
ეს კი სასაფლაოსთან მდებარე ქართული სახლია, რომელიც ადგილზე ნაწარმოები კრამიტითაა დახურული.
მშვიდობით.
ეს კი სასაფლაოსთან მდებარე ქართული სახლია, რომელიც ადგილზე ნაწარმოები კრამიტითაა დახურული.
მშვიდობით.
- Mta Mkvarebia
- მარგალიტი
- Posts: 9960
- Joined: 23 აგვ 2007, 12:23
- Location: ღრუბელზე ვზივარ, მთას ვუცქერ
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
მეცTamusia wrote:მაგრად დავხარბდი
qvevri
გემრიელად და მადლიანად მოგივლია და საინტერესო თემაც გამოგივიდა . შენთვის მორთმეული დადანისეული საჩუქარიც ძალიან გამიხარდა, წარმომიდგენია, როგორ აგიჩქროლებდა გულს
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
sorry,
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
Last edited by Nephros on 28 ნოე 2009, 23:39, edited 1 time in total.
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
sorry,
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
Last edited by Nephros on 28 ნოე 2009, 23:38, edited 1 time in total.
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
sorry,
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
არასწორად დავპოსტე. და რახან ვერ ვშლი, რედაქტირებას ამ საბოდიშო პოსტით ვახდენ.
Last edited by Nephros on 28 ნოე 2009, 23:38, edited 1 time in total.
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
სუფთა ღვინოს მეტსაც ვსვავqvevri wrote:სტუმრად თორე შენც ეხლა სამი ლიტრა ღვინო არ დალიო ერთბაშად შენმა თავის გახეთქამ....
წყალნარევი და შაქრიანის დალევა მიჭირს
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
საოცარი ფოტოებია, შარშანაც მახოსვს დადე სასაფლაოს ფოტოები...
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
და რა ლამაზი წყვილია ღმერთმა ამრავლოთ და აბედნიეროთ
გიორგობა ჰერეთში. 22-23.11.09
qvevri
ფოტოებს თვალს ვერ ვწყვეტ.
და ეს სასაფლაოები რა არის ერთი შეხედვით, ამდენი ყვავი და ყორანი საიდან ერთ მინდორზე-თქო თურმე საფლავის ქვები.
ფოტოებს თვალს ვერ ვწყვეტ.
და ეს სასაფლაოები რა არის ერთი შეხედვით, ამდენი ყვავი და ყორანი საიდან ერთ მინდორზე-თქო თურმე საფლავის ქვები.
სვანეთოლოგი