Page 3 of 4
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 21:52
by Tamari-ch.
ეს ნაგებობა არ ჰგავს ამას
ნაოფლარის დასავლეთით მდებარეობს ციკლოპური სიმაგრე და ნამოსახლარი (ტაბ.I, სურ.I). გალავნის კედლები ნაგებია დიდი ზომის დაუმუშავებელი ბაზალტის ქვებით. კედლების სისქე 3-4 მ შორის მერყეობს. სიმაგრე ბუნებრივ კონცხზეა გამართული ხერთვისში. იგი ორი ნაწილისაგან შედგება და ორი შესასვლელი აქვს. ერთი შესახვლელი სამხრეთიდანაა. მისი თავდაპირველი სიგანე 5 მ უნდა ყოფილიყო. შესასვლელის მარჯვნივ, ბუნებრივ ბაქანზე, მდგარა ხუთკუთხა ნაგებობა, რომელიც ძლიერაა დაზიანებული. ამ შესასვლელით ვხვდებით სამაგრის ტერიტორიაზე. სიმაგრე ორადაა გაყოფილი.
რაღაც ნამდვილად ვნახეთ მეგალითური - მაგრამ ესაა ის, რასაც ვეძებდით?
ვეკითხებით ჩვენს მეგზურს საშას, რომელიც სოფლიდან გამოგვყვა -
სამძუძუიანი ქალი-ქვა სადაა თქო -
კაცი კინაღამ გადაირია - სამი ძუძუ არ მინახავსო....
მთელი გზა არკვევდა ბერძენი საშა რა გვინდოდა და ვინ ვიყავით
ჰოდა ახლა ძუძების ძებნა რომ დავიწყეთ, თვალები შუბლზე აუვიდა...
არადა სტატიაში წერია ეს:
ეკლესია რამდენიმე წლის წინ წალკელ ბერძენს "აღუდგენია", შეულესავს და შეუთეთრებია. აღსანიშნავია, რომ თავდაპირველი გეგმარება დარღვეულია. ეკლესიის ეზოში დადასტურდა საფლავის ქვები, რომლებზეც გამოსახულია ხმალი, გუთანი და სხვ. აქვე მდგარა ქალ-ქვა, რომელსაც სამი ძუძუ აქვს.
ჩაფიქრდა საშა...
იფიქრა ალბათ ეს რა გიჟებს გადავეყარეო...
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 21:58
by Tamari-ch.
მოკლედ ძუძუები ვერ ვიპოვეთ.....
ვერც ხუთოთახიანი ციხე...
ახლა ვცდილობთ ვიპოვოთ ეს
აღმოსავლეთის შესასვლელთან, აღმოსავლეთით, მთის წვერისკენ მიემართება ბაზალტის დიდი ქვებისაგან გაწყობილი "მენჰირი", რომელიც დაახლოებით 100 მ შემდეგ ორად იყოფა. "მენჰირი" ელი-ბაბას მთას გარშემო უვლის. მისი საერთო სიგრძე 1000 მ-ზე მეტია (ტაბ.I, სურ.1). მთის ფერდობზე და წვერზე, "მენჰირის" შიგნით, განლაგებულია ცალკეული კვარტალები. აქ გამოვლენილი სახლები განსხვავდებიან სიმაგრის შიგნით გათხრილი სახლებისაგან.
შემოვუარეთ ელი-ბაბას გარშემო - იქეთ აცა წავიდა აქეთ მე და მიშა....
აშკარად რაღაც ქვებია დაყრილი, აშკარად არის რაღაც, მაგრამ ბალახი გვიშლის, რომ რამე კონტური "წავიკითხოთ"
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:02
by Tamari-ch.
რამდენიმე ადგილას ეს უცნაურობა შევნიშნე
დიდ ლოდებზე ელაგა პატარა ქვები
საშას ვკითხე ეს რას ნიშნავს მეთქი - კიდევ ჭყიტა თვალები, არ ვიციო...
ისე კი ერთი ტრადიცია გაგვაცნო... თურმე ბერძნები ამოდიან ამ ეკლესიასთან აღდგომა დღეს და ეკლესიას ესვრიან ქვას - თუ რამე ცუდი მიფიქრია - ამ ქვას ვატანო.... რატომ ელაგა ეს პატარა ქვები დიდ ლოდზე, კი ეს ნამდვილად არ იცოდა საშამ.... ეტყობა ვიღაცამ დაიტოვა ბოღმა და არ ისროლა...
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:16
by Tamari-ch.
მოკლედ ვერაფერი გავიგეთ... სტატიის მიხედვით თითქოს ვერ ვნახეთ ის, რაც იქ ეწერა..
არადა რაღაც მეგალითური მართლა ვნახეთ....
ბოლოს შევჯერდით იმაზე, რომ უნდა წამოხვიდე აქ მაშინ, როცა ბალახი არაა
ამოსული, რომ რამე დაინახო - ჩვენ ცუდ დროს მოვედით...
მაინც გაირკვა რაღაც და უკვე ვიცით რა სადაა...
მაგრამ აი მელიქსედ ბეგს უწერია ეს...
სულ სხვა რამ!!!
http://saunje.ge/index.php?id=983&optio ... =1&lang=ka
სოფლის ჩრდილოეთით 0,5 კმ-ზე, ციკლოპური ციხის ნანგრევები, მის ტერიტორიაზე აღმოჩენილია ბრინჯაოსა და ფეოდალური ხანის ნამოსახლარი, ბრინჯაოს ხანის გორასამარხები, ბრინჯაოსა და ანტიკური ხანის სამაროვნები,
"ბეშთაშენ" - ახალი სახელწოდებაა იმ სოფლისა, რომელსაც წინათ "ბეშკენაშენ" ეწოდებოდა. თვით ამ სახელწოდებას განმარტავენ როგორც თურქულს, ვითომდა ხუთი (ბეშ) ქვისაგან აგებულ ობიექტს Бешташен означает по татарÑки «пÑÑ‚ÑŒ камней», სწერს ა.ნ.გრენი, და განაგრძობს: «Жители говорили мне, что при переÑелении их туда они нашли в Ñтой меÑтноÑти пÑÑ‚ÑŒ камней и потому и назвали так Ñеление. Очевидно, тут был какой – нибудь менгир, или вообще мегалитичеÑкий памÑтник». ასეთი განცხადება თუ ფილოლოგიური ნაწილის მხრივ კრიტიკას ვერ უძლებს, მეგალითზე მითითების მხრით სიმართლესთან მაინც ახლოს დგას, რამდენადაც ს.ბეშთაშენის მახლობლად, 1 კილომეტრის მანძილზე, ხევში მოიპოვება საკმაოდ დიდი მეგალითური სადგომი, რომელიც უმეტესად შემდგარია კარკნალისებრი ნაპრალ-გვირაბებისაგან, ნაწილობრივ კი ხელოვნურ ნაგებობათაგან დოლმენებისა და ბლინდაჟების ყაიდისა გალავნებითურთ.
ჩვენ არ ვიყავით ხევში!!!!
არც გვირაბი გვინახავს!
ვერაფერი გავიგეთ!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:29
by Tamari-ch.
ბეშთაშენის „დაშლეხი“. „დაშლეხ" || „ტაშლეხ", როგორც უკვე ნათქვამი გვქონდა, თურქული სიტყვაა, რაც ლოდოვანს აღნიშნავს. ასე ეწოდება საკმაოდ დიდ მეგალითურ სადგომს სოფელ ბეშთაშენის მახლობლად, 1 კილომეტრის მანძილზე, ხევში, რომელიც, კარკნალისებრ ნაპრალ - გვირაბებს გარდა, დოლმენ-ბლინდაჟისებურ ნაგებობათაგანაც შედგება. ეს ნაგებობანი ადგილ-ადგილ ზღუდე-გალავნებითაც არიან შემორტყმული. უთუოდ, ერთ ერთ პრიმიტიულ სადგომთაგანია ციკლოპურ ნაგებობათა შორის. თურქული სახელწოდება, რომელიც ქართული "ლოდოვანი"ს სიტყვა-სიტყვითი თარგმანია, იმის მაჩვენებელია, რომ იგი ამ ადგილის ძველი მოსახლეობისაგან მომდინარეობს, იმის ანალოგიით, როგორც ესევე სახელწოდება დღემდე შენახულია ბედენის კალთაზე ღრმა ღელეში მდებარე სადგომისათვის. იმავე ხეობაში, სადაც „დაშლეხ"-ი მდებარეობს, აუარებელი გამოქვაბულებია, შესაძლებელია, პალეოლითის ადამიანის სადგომები.
არაფერი მსგავსი ჩვენ არ გვინახავს... მოვიარეთ ელი ბაბა... მხოლოდ ეს ერთი ნაგებობა იყო - რომელიც წააგავდა მეგალითურს... სიტუაციამ დაგვაბნია... თუმცა....
ელი ბაბაზე რომ მოვდიოდით - საშა გზაში რაღაცეებს გვიყვებოდა...
კომუნისტების დროსო, ვმუშაობდიო ქვის სატეხელ საამქროშიო...
Ñ Ñ€Ð°Ð±Ð¾Ñ‚Ð°Ð» там, мы камни делали... разделÑли камни... клÑнуÑÑŒ богом один раз мы резали большой камень, который лежал на другом большом камне! когда верхный камень разрезали на нижнем увидели ÑваÑтику!
ვაუ! ეს უკვე საინტერესოა....
ორი დიდი ლოდი იდო ერთმანეთზეო და ქვედას თავზე და ზედას ძირის ქვეშ სვასტიკას გამოსახულება უპოვიათ! ჩვენ კი ვიცით, რომ სვასტიკა და ბორჯღალო უძველესი სიმბოლოებია - ნაყოფიერების სიმბოლოა და დაკავშირებულია დედა ღვთაებასთან - კავკასიაში ბრინჯაოს ხანის მთავარ კულტთან!
მერე და რა უყავით მაგ ქვებს მეთქი?
ფილებად დავჭერითო და სსრკ-ში გავაგზავნეთო ფილები!
უცებ თავში რაღაც აზრმა გამიელვა:
пещеры там еÑÑ‚ÑŒ?
да
там ещё еÑÑ‚ÑŒ одна пещера - дальше нет пути - говорÑÑ‚ что тунель выходит на другой Ñтороне деревни!
но поÑередине пещеры камень и не пройдёшь! говорÑÑ‚ что Ð½ÐµÐ»ÑŒÐ·Ñ Ñ‚Ñ€Ð¾Ð³Ð°Ñ‚ÑŒ Ñтот камень - а то беда ÑлучитÑÑ!
ტაკს!
ეს უკვე საინტერესო ხდება..
ვუთხარით რომ მიგვიყვანე თქო იმ ქვებთან.....
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:40
by Tamari-ch.
უცებ რაღაც შევნიშნეთ!
ძლივს!
დოლმენია!! ნამდვილად დოლმენია!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:47
by Tamari-ch.
გაგვიხარდა!
უცებ კიდევ რაღაც დაინახა აცამ და დამიძახა!
კი! ნამდვილად მეგალითური ნაგებობაა!!!
ესაა სწორედ ის გვირაბი საშა რომ გვიყვებოდა - სადღაც გადის და შუაში ქვაა გახიდულიო..
და ესაა ის დიდი სადგომი - დაშლეხი, რომელზეც წერდა მელიქსედ ბეგი აქ!
http://saunje.ge/index.php?id=984&optio ... =1&lang=ka
ბეშთაშენის „დაშლეხი“. „დაშლეხ" || „ტაშლეხ", როგორც უკვე ნათქვამი გვქონდა, თურქული სიტყვაა, რაც ლოდოვანს აღნიშნავს. ასე ეწოდება საკმაოდ დიდ მეგალითურ სადგომს სოფელ ბეშთაშენის მახლობლად, 1 კილომეტრის მანძილზე, ხევში, რომელიც, კარკნალისებრ ნაპრალ - გვირაბებს გარდა, დოლმენ-ბლინდაჟისებურ ნაგებობათაგანაც შედგება. ეს ნაგებობანი ადგილ-ადგილ ზღუდე-გალავნებითაც არიან შემორტყმული.
მაგრამ აღარაფერია დარჩენილი ამ ციხისგან!
მეგალითური ციხე განადგურებულია!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:51
by Tamari-ch.
აი ასეა!
სახლში რომ მოვედი, ეს წავიკითხე:
ბოლო წლებში გამოშვებული წიგნია და ყველაფერი ნათელი გახდა
http://saunje.ge/index.php?id=986&optio ... =1&lang=ka
ბეშთაშენში ყოფილა ციკლოპური წყობის ციხე, სადაც 1938-39 წლებში არქეოლოგიური გათხრები ჩაატარა ბ.კუფტინმა. ამ ციხისგან ახლა თითქმის აღარაფერია დარჩენილი, ქვები მოსახლეობას საკუთარი სახლების მშენებლობაზე გამოუყენებია. სოფლის ჩრდილო-აღმოსვლეთით, ქედზე, დაახლოებით 150 წლის წინ აგებული პატარა ეკლესია დგას. ეკლესიაში ძველი მოზრდილი ქვაჯვარია, რომელსაც ნუსხურად აწერია: "ქ.წმიდა ნათლისმცემელი". მეორე ეკლესია სოფლის ჩრდილო - დასავლეთითა. ის ძველი ქართულ სალოცავის ნაშთია, ბერძნების მიერ გვიან შეკეთებული. საკურთხეველში სატრაპეზოს ლოდზე რელეფური ჯვარია გამოსახული. ეკლესიის ირგვლივ ახალი ბერძნული სასაფლოა.
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 22:54
by Tamari-ch.
და კიდევ, როცა იმის გარკვევას ვცდილობდით, თუ რა ვნახეთ ამ დღეს - ერთმა ნაცნობმა მომაწოდა ეს რუკა...
ამ რუკის მიხედვით გამოდის, რომ ბეშთაშენის ტერიტორიაზე ორი კი არა სამი მეგალითური ნაგებობა ყოფილა!!!!
მე მგონი ჩვენ ვნახეთ
კნოლე და
საბეჭდავი (ელი-ბაბა)
ანუ სოფელშიცაა თურმე კიდევ ერთი - რომელიც იმ დღეს აღარ გვინახავს!
არც კი გვიფიქრია, რომ შეიძლება კიდევ ერთი სადგომი ყოფილიყო!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 23:18
by Tamari-ch.
თუ ამ რუკას დავაკვირდებით - ერთ საინტერესო დეტალს შევამჩნევთ:
სამივე მეგალითური სადგომი განლაგებულია მდინარე ბეიუკ ჩაის გასწვრივ!
ის იწყება სოფელში - ბეშთაშენში და მოჰყვება აქეთ ელი ბაბასკენ..
ელი ბაბაზე როცა ვიყავით, მთის იქეთა მხარეს მართლაც იყო მდინარის ხმა!
ლოდოვან სადგომებთნაც შევამჩნიეთ მდინარე, როცა ლოდებზე დავრბოდით მე და აცა!
ანუ როცა წამოვლათ კიდევ ერთხელ -
და უნდა წამოვიდეთ აუცილებლად უბალახო სეზონზე (გაზაფხული ამ გვიანი შემოდგომა)
- უნდა დავიწყოთ სიარული სოფლიდან და უნდა გამოვუყვეთ აქეთ მდინარის გასწვრივ!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 23:21
by Tamari-ch.
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 17 ივნ 2012, 23:23
by Tamari-ch.
შორიდან ჭიქიანის მენჰირი დავლანდეთ და ჩავაფოტოსურათეთ!
მეგალითური დღის მშვენიერი ფინიშია!
მადლობა ყველას!
ვეძებთ, ვპოულობთ, მაგრამ რას? მანგლისი-არხოტი-ბეშთაშენი
Posted: 19 ივნ 2012, 16:18
by TuTa
Tamari-ch.
რა კარგი გასვლა გქონიათ, დიდი სიამოვნებით დაგეგმგზავრებოდით, მაგრამ სოფო ამდენს არ გვაცლიდა. თან სულ სხვა მისიით ვიყავით ასულები მანგლისში.
ძალიან გამიხარდა თქვენი ნახვა:) კარგი დრო გამახსენა