ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

მიმდინარე და ადრინდელი არქეოლოგიური გათხრები

Moderators: Kakha, Druides, Kakha, Druides, Kakha, Druides, Kakha, Druides

User avatar
avtokh
მაწანწალა
Posts: 953
Joined: 28 სექ 2010, 21:31
Location: saca moxerxdeba :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by avtokh » 01 დეკ 2010, 14:09

3 ივლისს 101 წელი გახდა კუნძულ კრეტაზე ფესტოსის დისკოს აღმოჩენიდან. იტალიელი არქეოლოგის ლუიჯი პერნიეს მონაპოვარმა მეასე წლისთავზე თავდაყირა დააყენა ევროპის უძველესი ისტორია. 16 სმ დიამეტრის მქონე 380-გრამიან ფირფიტაზე ტექსტი დაწერილია პროტოქართული ენით, ანბანის შემოღებამდე არსებული პიქტოგრაფიული დამწერლობით, ნახატ-ნიშნებით.

ფესტოსის დისკო დაახლოებით ძვ. წ. 1850-1600 წლებით თარიღდება. ფირფიტაზე საგალობელია ამოტვიფრული. დისკოს ავტორები უძველეს დედაღვთაება ნენა-ნანას უგალობდნენ. გამოდის, ქართველთა უძველესი ლიტერატურული ძეგლი ჩვენი წელთაღრიცხვის მეხუთე საუკუნის "შუშანიკის წამება" კი არა, 4000 წლის წინანდელი პროტოქართული საგალობელია. დისკოს გაშიფვრით მტკიცდება ცნობილი ევროპელი მეცნიერების თეორიები, რომ პროტოქართველები და მათი მონათესავე ტომები მესოპოტამიის, წინა აზიის, შავი და ხმელთაშუა ზღვის აუზის ტერიტორიებზე სახლობდნენ და ჰქონდათ მაღალი კულტურა, დამწერლობა და ხელოვნება. შედეგად, ევროპული კულტურის საფუძველი არა უძველესი ბერძნული კულტურა, არამედ მასზე უფრო ძველი, პროტოქართული კულტურა გამოდის.

ფესტოსის დისკოს იდუმალებით მოცული ტექსტის ამოხსნას საუკუნის განმავლობაში ამაოდ ცდილობდნენ ევროპელი მეცნიერები. მხოლოდ ავსტრიელმა დოქტორმა ჰერბერტ ძებიშმა აირჩია კვლევის განსხვავებული მიმართულება, - შექმნა კომპიუტერული პროგრამა (პც), რომელშიც ნებისმიერი ენის ჩასმა შეიძლება და შემდეგ ხდება მათი შედარება დისკოს ნიშანთა განაწილებისთვის. პროგრამას ერთადერთმა, პროტოქართველურმა ენამ უპასუხა. ძებიშმა გადაწყვიტა, ძველი ქართული ენა შეესწავლა, მაგრამ არ დასცალდა, 1993 წელს გარდაიცვალა. როგორც ჩანს, უძველესი ქართული ენით შესრულებულ ტექსტს ისევ ქართველის ხელით ეწერა ახსნა. ძებიშის ნაშრომებმა 19 წლის წინ ჯერ კიდევ სკოლის მოწაფეს, ამჟამად ცნობილ მეცნიერ გია კვაშილავას დაუკარგა მოსვენება და ფესტოსის დისკოს შესწავლა დაიწყო. შედეგმა ევროპა გააოცა.

2008 წლის 1-ელ ნოემბერს, ლონდონში, ბერლინგტონის სასახლეში, დიდი ბრიტანეთის ხელოვნების სამეფო აკადემიაში ქართველმა მათემატიკოსმა სამეცნიერო საზოგადოებას ამცნო, რომ თიხის ფირფიტაზე ნახატ-ნიშნებით დატანილი ტექსტი უძველესი ქართული ენით არის დაწერილი და საგალობელი "ნენანა" პელაზგურ-კოლხური ნაყოფიერების დედაღვთაება ნანას ეძღვნება. მასში გამოყენებულ სიტყვებს კი დღემდე ხმარობენ სვანეთში, სამეგრელოსა და ლაზეთში.

გია კვაშილავას არგუმენტირებულმა ლინგვისტურმა თეორიამ ჩიხში მოაქცია პროტოქართველური კულტურის აღიარებისადმი ყველაზე რადიკალურად განწყობილი მეცნიერებიც კი და ფესტოსის დისკოს საიდუმლო ამოხსნილად აღიარეს.

Image Image

აღნიშნულ დისკოზე ასევე შეგიძლიათ იხილოთ ინფორმაცია შემდეგ ვებ გვერდებზე:

ქართულად:
http://burusi.wordpress.com/2009/05/04/ ... %E1%83%93/

ინგლისურად:
http://en.wikipedia.org/wiki/Phaestos_Disc
Image

User avatar
avtokh
მაწანწალა
Posts: 953
Joined: 28 სექ 2010, 21:31
Location: saca moxerxdeba :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by avtokh » 01 დეკ 2010, 14:13

ძალიან საინტერესო აღმოჩენაა, მაგრამ ცოტა მეტი კვლევა ჭირდება უფრო, რომ გამყარდეს დისკოს წარწერების კოლხური წარმოშობა.
Image

User avatar
Ledi
მაწანწალა
Posts: 629
Joined: 21 მარ 2010, 15:55
Location: ალუბლების ქუჩაზე :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Ledi » 01 დეკ 2010, 22:59

avtokh
ძალიან საინტერესოა. ამ თემაზე რეპორტაჟიც გადაიცა ტელევიზიით. გამიხარდა ეს თემა რომ გახსენი. მართალია დიდი ტექსტების კითხვა მეზარება :) მაგრამ ეგ არაფერი, ასეთ საინტერესო თემებზე თუ დაწერ, გპირდები შენი ერთგული მკითხველი ვიქნები :D

User avatar
Ledi
მაწანწალა
Posts: 629
Joined: 21 მარ 2010, 15:55
Location: ალუბლების ქუჩაზე :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Ledi » 01 დეკ 2010, 23:01

...და რაო მეცნიერებმა, ეგ დისკო კრეტაზე როგორ აღმოჩნდაო?

...........
...ჰოო, ამ კითხვაზე პასუხი საჭირო აღარ არის :)
Last edited by Ledi on 01 დეკ 2010, 23:20, edited 1 time in total.

User avatar
Tamari-ch.
იეტი
Posts: 10747
Joined: 23 აპრ 2008, 20:31
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Tamari-ch. » 01 დეკ 2010, 23:05

აღნიშნულ დისკოზე ასევე შეგიძლიათ იხილოთ ინფორმაცია შემდეგ ვებ გვერდებზე:

ქართულად:
რათა ბურუსი?
:roll:

აგერ თავად კვაშილავას საიტი

http://www.kvashilava-gia.com/geo/
Similia similibus curantur
უჭირს ქართულ საზოგადოებას დღეს, ზრდილობაში და რაინდობაში....

User avatar
Tamari-ch.
იეტი
Posts: 10747
Joined: 23 აპრ 2008, 20:31
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Tamari-ch. » 01 დეკ 2010, 23:37

http://karavi.ge/viewtopic.php?t=3023&start=0

იყო თემა ამაზე
Similia similibus curantur
უჭირს ქართულ საზოგადოებას დღეს, ზრდილობაში და რაინდობაში....

User avatar
avtokh
მაწანწალა
Posts: 953
Joined: 28 სექ 2010, 21:31
Location: saca moxerxdeba :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by avtokh » 02 დეკ 2010, 09:48

Tamari-ch. wrote:http://karavi.ge/viewtopic.php?t=3023&start=0

იყო თემა ამაზე
არქეოლოგიის განყოფილებაში გადავათვალიერე და რომ ვერ ვიპოვე მიტომ გავხსენი ახალი თემა :) რაც შეეხება რატომ ბურუსი? რადგანაც სადაც მე წავიკითხე იქ ეგ წყარო იყო მითითებული და თან ბმული თავად გაშიფვრის ავტორის, გია კვაშილავას კვლევაზე გადადის.
Image

User avatar
avtokh
მაწანწალა
Posts: 953
Joined: 28 სექ 2010, 21:31
Location: saca moxerxdeba :)
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by avtokh » 22 თებ 2011, 21:46

მე მგონი ფესტოსის დისკო ბევრს არ აძლევს მოსვენებას და ცდილობენ გაშიფრონ თავისებურად და ისეთ დასკვნებამდე მივიდნენ, რომელიც სახეზე ღიმილს მოგგვრის და ჩაგაფიქრებს, სადამდე შეიძლება მივიდეს ადამიანის ფანტაზია. ფანტაზიამ რუსი "მეცნიერები და მკვლევარები" მიიყვანა იმ დასკვნამდე, რომ დისკო შეიძლება წინარესლავურ ენაზე იყოს დაწერილი და რომ თითქმის ნახევარი მსოფლიო კულტურა სლავურიდან მოდის, მათ შორის კრეტა-მიკენის კულტურულ პერიოდში მოსახლეობა წინარესლავურად საუბრობდა, ან კიდევ ეტრუსკები, ან დისკო ავსტრალიური წარმოშობის იყოს. მოკლედ ბევრი რომ არ გავაგრძელო ამ ბმულში წაიკითხავთ და პატარა ვიდეოს უყურებთ ამ სლავურ "აღმოჩენებზე".
ესეც ბმული: http://tainy.net/12877-festskij-disk.html
Image

User avatar
ლეონტი
იეტი
Posts: 4805
Joined: 26 მაი 2007, 22:48
Location: ღურბელი
Contact:
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by ლეონტი » 22 თებ 2011, 22:02

პროტოქართული სულაც არ მიანიშნებს კოლხურ წარმომავლობაზე.
რადგანაც პროტოქართულის პროტო ენაზე მთელი კაცობრიობა საუბრობდა ერთ დროს.
და თუ რომელიმე ერი დაიჩემებს რაიმეს, მათ უდევთ წილი, ანუ მათიც იყო უხსოვარ დროში ეს ენა.
მოგგვარათ ღიმილი?
და აქვე ავღნიშნავ:
დამარხულ არს ენაჲ ქართული დღედმდე მეორედ მოსლვისა მისისა...

User avatar
Tamari-ch.
იეტი
Posts: 10747
Joined: 23 აპრ 2008, 20:31
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Tamari-ch. » 23 თებ 2011, 01:10

პროტოქართული სულაც არ მიანიშნებს კოლხურ წარმომავლობაზე.
რადგანაც პროტოქართულის პროტო ენაზე მთელი კაცობრიობა საუბრობდა ერთ დროს.
ნება მიბოძეთ ბატონო ლეონტი -
არ დაგეთანხმოთ...
:lol:

არასწორედ ჩამოაყალიბეთ თქვენი აზრი

პროტოქართული კი არ მიანიშნებს კოლხურ წარმომავლობაზე
პირიქითააა...
Similia similibus curantur
უჭირს ქართულ საზოგადოებას დღეს, ზრდილობაში და რაინდობაში....

qvevri
ქვევრი
Posts: 7185
Joined: 13 მაი 2007, 22:57
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by qvevri » 23 თებ 2011, 09:26

ლეონტი
Tamari-ch.
აზრზე არა ხართ თქვენ!
ფესტოსის დისკოზე მეგრულად წერია და არა პროტორომელიღაც ენაზე.
ასეა ეს :!:

User avatar
ლეონტი
იეტი
Posts: 4805
Joined: 26 მაი 2007, 22:48
Location: ღურბელი
Contact:
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by ლეონტი » 23 თებ 2011, 10:19

Tamari-ch. wrote:
პროტოქართული სულაც არ მიანიშნებს კოლხურ წარმომავლობაზე.
რადგანაც პროტოქართულის პროტო ენაზე მთელი კაცობრიობა საუბრობდა ერთ დროს.
ნება მიბოძეთ ბატონო ლეონტი -
არ დაგეთანხმოთ...
:lol:

არასწორედ ჩამოაყალიბეთ თქვენი აზრი

პროტოქართული კი არ მიანიშნებს კოლხურ წარმომავლობაზე
პირიქითააა...
ვერ გავიგე რას გულისხმობ, მაგრამ გარწმუნებ კოლხურს რასაც უწოდებთ და მეგრულს გულისხმობთ აქ არაფერ შუაშია.და ეს ჩემი აზრი არაა.
იყო ენა რომელზეც მთელი დუნია მეტყველებდა და უხსოვარ დროში გარკვეული მოვლენების გამო ეს ენა დაიშალა.
თუმცა ამავე პირველი ენის მატარებელი ჯგუფი მოსცილდა იმ ადგილებს სადაც ენების დაშლის პროცესი გამოვლინდა და განსახლდა ვრცელ ტერიტორიაზე კავკასიიდან ესპანეთის ნახევარკუნძულის ჩათვლით.
შემდგომ მოხდა მათი დაქსაქსვა ასიმილაცია სხვა ენებტან და ტომებთან.
ესენი იყვნენ ებერები იგივე იბერები.

User avatar
Tamari-ch.
იეტი
Posts: 10747
Joined: 23 აპრ 2008, 20:31
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Tamari-ch. » 23 თებ 2011, 11:30

ვერ გავიგე რას გულისხმობ, მაგრამ გარწმუნებ კოლხურს რასაც უწოდებთ და მეგრულს გულისხმობთ აქ არაფერ შუაშია.და ეს ჩემი აზრი არაა.
მეგრული საერთოდ წარმოიშვა შუა საუკუნეებში
შეგვიძლია ვისაუბროთ ზანურ დიალექტზე, რომელიც ამავ დროს იყო კოლხურიც


იყო ენა რომელზეც მთელი დუნია მეტყველებდა და უხსოვარ დროში გარკვეული მოვლენების გამო ეს ენა დაიშალა.
თუმცა ამავე პირველი ენის მატარებელი ჯგუფი მოსცილდა იმ ადგილებს სადაც ენების დაშლის პროცესი გამოვლინდა და განსახლდა ვრცელ ტერიტორიაზე კავკასიიდან ესპანეთის ნახევარკუნძულის ჩათვლით.
შემდგომ მოხდა მათი დაქსაქსვა ასიმილაცია სხვა ენებტან და ტომებთან.
ესენი იყვნენ ებერები იგივე იბერები.
მაგ ენას ეწოდება პროტოიბერიული
და სამყაროს კი მედიტერანული
http://forum.ge/?f=9&showtopic=34177932&st=0


ფესტოს დისკო როცა შეიქმნა, ზანური - კოლხური უკვე არსებობდა
Similia similibus curantur
უჭირს ქართულ საზოგადოებას დღეს, ზრდილობაში და რაინდობაში....

User avatar
kotetbeli
იეტი
Posts: 2423
Joined: 15 სექ 2004, 15:44
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by kotetbeli » 05 მარ 2011, 15:16

ერთი მაგალითი, ამონარიდი და მისი გაშიფრული თარგმანი სად შეიძლება ვნახოთ?
მიწა გრძნობს ვინ დასდის ზემოდან...

User avatar
Tamari-ch.
იეტი
Posts: 10747
Joined: 23 აპრ 2008, 20:31
Location: Tbilisi
ფესტოსის დისკო– კოლხური ოქროდამწერლობა

Post by Tamari-ch. » 05 მარ 2011, 20:20

kotetbeli wrote:ერთი მაგალითი, ამონარიდი და მისი გაშიფრული თარგმანი სად შეიძლება ვნახოთ?
http://www.kvashilava-gia.com/geo/index ... =7&lang=en
Similia similibus curantur
უჭირს ქართულ საზოგადოებას დღეს, ზრდილობაში და რაინდობაში....

ახალი თემის შექმნა
პასუხი თემაზე

FORUM_PERMISSIONS

You cannot post new topics in this forum
You cannot reply to topics in this forum
You cannot edit your posts in this forum
You cannot delete your posts in this forum

ახალი წერილი ახალი წერილი    ახალი წერილი არაა ახალი წერილი არაა    ანონსი ანონსი
ახალი წერილი [ ცხარე ] ახალი წერილი [ ცხარე ]    ახალი წერილი არაა [ ცხარე ] ახალი წერილი არაა [ ცხარე ]    თვალშისაცემი თვალშისაცემი
ახალი წერილი [ დაკეტილია ] ახალი წერილი [ დაკეტილია ]    ახალი წერილი არაა [ დაკეტილია ] ახალი წერილი არაა [ დაკეტილია ]